Tốt nghiệp Đại học Yale
(Mỹ), từng làm việc cho một số định chế tài chính lớn tại đây nhưng cuối cùng
Việt kiều Phan Kim Đôn lại quyết định quay về đảm nhận vai trò Sáng lập kiêm Giám
đốc Điều hành của Rocket Internet (Đức) tại Việt Nam.
Rocket
Internet chính là đại gia thương mại điện tử đã bành trướng sang hơn 50 quốc
gia, thành lập không dưới 100 doanh nghiệp ăn nên làm ra và tạo được 20.000
việc làm trên khắp thế giới. Cách làm của họ là tạo ra bản sao của những mô
hình thương mại điện tử thành công của Mỹ đem áp dụng ở các thị trường khác.
Sau đó họ bán cho nhà đầu tư khác hoặc cho chính những người chủ của mô hình mà
mình đã sao chép.
Được
sáng lập bởi 3 anh em người Đức là Marc, Oliver và Alexander Samwer vào năm
2007, nhưng thực sự Rocket Internet đã khởi động từ năm 1999 bằng việc sao chép
mô hình của website đấu giá nổi tiếng eBay (Mỹ) đem về thị trường Đức dưới cái
tên Alando. Bốn tháng sau đó, eBay quyết định bỏ ra 53 triệu USD để mua lại
Alando. Một bản sao thành công khác của họ tại châu Âu là CityDeals, nhái mô
hình mua theo nhóm Groupon (Mỹ) và đã được chủ nhân mua lại với cái giá gần 2
tỉ USD. Tại Việt Nam ,
Rocket Internet đang vận hành 3 mô hình thương mại điện tử là Lazada, Zalora và
FoodPanda
Lazada
là một bản sao được địa phương hóa của website bán hàng trực tuyến Amazon (Mỹ)
và đã trở nên quen thuộc ở Trung Đông và Đông Nam Á. Trong khi đó, Zalora
chuyên kinh doanh các mặt hàng thời trang và bắt chước mô hình của nhà bán lẻ
thời trang trực tuyến Zappos (Mỹ). Hiện Zalora đã có mặt tại Indonesia,
Philippines, Thái Lan, Malaysia, Singapore, Đài Loan, Hồng Kông và Việt Nam.
Còn FoodPanda là một dịch vụ đặt thức ăn trực tuyến ăn theo những mô hình tương
tự đã thành công ở Mỹ và châu Âu.
Lý
giải cho quyết định quay về Việt Nam cùng với Rocket Internet, Đôn cho biết
điều kiện hiện tại của Việt Nam là khá lý tưởng để các công ty công nghệ nhảy
vào khai thác lĩnh vực thương mại điện tử. Việt Nam có tốc độ tăng trưởng GDP đứng
thứ hai ở châu Á chỉ sau Trung Quốc. Cơ sở hạ tầng mạng cũng được cải thiện
mạnh mẽ trong những năm gần đây và là nhân tố chính cho sự bùng nổ về lượng
người tham gia thế giới trực tuyến.
Theo
thống kê của Trung tâm Internet Việt Nam, số lượng người Việt dùng internet đến
năm ngoái đã lên đến hơn 30 triệu (tương đương 34% dân số), đứng thứ sáu ở châu
Á và vượt qua cả Thái Lan hay Malaysia.
Kẻ
đến sau nhiều tham vọng
Một
khảo sát của Bộ Thương mại trên 3.400 doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực cho
thấy 60% trong số đó đã áp dụng hình thức giao dịch bằng thương mại điện tử.
Nguồn thu từ thương mại điện tử của Việt Nam hiện đạt gần 2 tỉ USD, tương đương
2,5% GDP và được dự báo tăng lên 6 tỉ USD vào năm 2015.
Tăng
trưởng thương mại điện tử của Việt Nam lẽ ra phải cao hơn nếu không
gặp phải nhiều rào cản, trong đó phải kể đến môi trường kinh doanh kém tin cậy.
“Khách hàng tỏ ra không mấy tin tưởng khi mua hàng trên mạng. Họ cảm thấy không
được bảo vệ quyền lợi”, ông Nguyễn Thanh Hưng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại
điện tử Việt Nam ,
cho biết. Hiện nay, việc thanh toán đã trở nên dễ dàng hơn nhờ sự hợp tác giữa
các website với ngân hàng, nhưng việc thanh toán trực tuyến vẫn chỉ chiếm một
phần rất nhỏ trong mua bán điện tử ở Việt Nam .
Dù
gặp phải những rào cản, các công ty nước ngoài vẫn nhìn thấy nhiều cơ hội tiềm
tàng tại đây. Đơn cử là Google, eBay, Amazon (đều của Mỹ), Alibaba (Trung Quốc)
hay Rakuten (Nhật) đang dần hiện diện ở Việt Nam . Tháng 6 năm ngoái, Google đã
tham gia vào Hiệp hội Thương mại Điện tử Việt Nam . Với mục tiêu nhắm đến khách
hàng là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, Google hy vọng sẽ thu về 30 triệu USD mỗi
năm từ Việt Nam .
Alibaba và eBay cũng mới lựa chọn các nhà đại diện chính thức tại Việt Nam .
Alibaba chọn Công ty Investment & Technology JSC làm đại diện. Còn Amazon
và Rakuten thì đang tiếp cận thị trường để tìm cơ hội. Trong bối cảnh đó,
Rocket Internet cũng không đứng ngoài cuộc.
Ngay
từ khi quyết định đầu tư và triển khai tại Việt Nam vào cuối năm 2011, Rocket
Internet đã lần lượt cho ra đời một loạt sản phẩm gồm Lazada, Zalora và
FoodPanda. Chỉ hơn 1 năm sau, Lazada và Zalora đã hút được hơn 100 triệu USD từ
hàng loạt quỹ đầu tư như Holtzbrinck Ventures, AB Kinnevik, Summit Partners,
Tengelmann Group hay Verlinvest; còn FoodPanda mới đây cũng nhận được 20 triệu
USD từ 2 nhà đầu tư Đức và Thụy Điển. Điều này chứng tỏ khả năng kiếm lời, nhìn
từ phía các nhà đầu tư là rất khả quan.
Tuy
được hậu thuẫn tài chính mạnh, nhưng không dễ để Rocket đạt mục tiêu đưa sản
phẩm của họ trở thành những mô hình thương mại điện tử hàng đầu tại Việt Nam .
Thị trường mua sắm trực tuyến Việt Nam hiện đã được thống trị bởi
những tên tuổi như VatGia.com, 5Giay.vn, ChoDienTu.com, RongBay.com hay
Solo.vn... Theo báo cáo mới nhất từ Cục Thương mại Điện tử và Công nghệ Thông
tin Việt Nam, những mô hình thương mại điện tử nói trên đã chiếm đến 97% tổng
giá trị giao dịch trong năm 2012. Cụ thể, ChoDienTu.com chiếm 23% thị trường;
Solo.vn, 17%.
Rocket
Internet hiện phải đối mặt với những đối thủ nội ở 3 mảng kinh doanh trực tuyến
họ chọn. Đáng gờm nhất phải kể đến ChoDienTu.com, hiện chiếm gần 1/4 thị trường
giao dịch trực tuyến và là đối thủ chính của Lazada. Cách đây không lâu, eBay
đã mua 20% cổ phần tại PeaceSoft, công ty sở hữu ChoDienTu.com, qua đó tăng
thêm đáng kể sức mạnh cho họ. Zalora tuy là một trong những mô hình bán lẻ thời
trang trực tuyến xuất hiện khá sớm, nhưng đang gặp phải sự cạnh tranh từ Sendo.vn
(thuộc Tập đoàn FPT), LamDieu.com (được Quỹ Đầu tư IDG bảo trợ) cùng với
Chon.vn, một mô hình được đầu tư bởi Tập đoàn Dệt may Việt Nam.
Mô
hình tương tự như Zalora, tuy nhiên Chon.vn chỉ ký hợp đồng với các công ty có
đăng ký kinh doanh sản xuất, nguồn hàng xuất xứ rõ ràng, có chọn lọc để phù hợp
với định vị cũng như tên gọi của họ. Nhờ mối quan hệ sẵn có, một lượng đáng kể
hàng của Chon.vn là chính hãng từ rất nhiều công ty thời trang và các nhà thiết
kế lớn trong nước và quốc tế như Việt Tiến, May Phương Đông, Minh Hạnh, Kiều
Việt Liên...
Thêm
nữa, Chon.vn không phải đầu tư quá nhiều vào kho bãi như Zalora nhờ vận hành
theo kiểu cho nhân viên đến lấy sản phẩm từ nhà cung cấp rồi giao cho khách mỗi
khi có đơn hàng, qua đó giảm chi phí.
Hiện
đang quản lý FoodPanda, dự án mới nhất của Rocket Internet tại Việt Nam, Phan
Kim Đôn cho rằng tuy vào thị trường trễ hơn đối thủ nhưng với thế mạnh sẵn có
về thương hiệu cũng như khả năng vận hành, FoodPanda sẽ sớm chứng tỏ được vị
thế. Đối thủ lớn nhất của họ chính là ChonMon.vn của VCCorp, đơn vị vừa được
rót khoản đầu tư vài triệu USD từ Quỹ Intel Capital (thuộc Tập đoàn Intel). Để
cạnh tranh khi mới bắt đầu, FoodPanda đã chi mạnh cho quảng cáo trực tuyến.
Hiện đã giảm nhưng họ vẫn duy trì ngân sách hoạt động này ở mức gần 200 triệu
đồng/tuần.
Dội
bom quảng cáo trực tuyến cũng được Rocket Internet áp dụng cho Lazada và Zalora
để cạnh tranh với các đối thủ Việt. Theo trang tin khởi nghiệp Action.vn,
10.000 USD là chi phí marketing trung bình 1 ngày mà Rocket Internet phải trả
cho 2 mô hình thương mại điện tử nói trên. Còn theo một nguồn tin khác thì chi
phí này là 10.000 USD/tuần.
Đôi
khi tiền không phải là tất cả. Sinh trưởng và lớn lên ở Mỹ, ấn tượng đầu tiên
sau khi về nước của Việt kiều họ Phan là khâu chăm sóc khách hàng của các doanh
nghiệp nội địa quá kém. Theo anh, hoạt động marketing trong đó bao gồm dịch vụ
khách hàng chính là chìa khóa để một mô hình thương mại điện tử có thể thành
công.
Còn đây là cu con Việt kiều Phan Kim Đôn, hình được chụp vào ngày từ giã đời trai 8/6/2013 :
Post lại một bài mình từng viết về nó trên blog yahoo hơn 3 năm về trước với hy vọng mong manh nó sẽ lọt vào mắt của lão già Alan Phan.
HỌC NÓI.
Mấy cô nương Hà thành
hỏi chuyện chàng thanh niên da vàng tóc đen - nhân viên trong đoàn công tác của
một Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ về làm việc tại Hà Nội cách đây 2 năm :
-
Anh là người nước nào? ( hỏi bằng tiếng Anh )
-
Dạ, con là người Việt Nam
!
Sau
chút bất ngờ khi được nghe câu trả lời bằng tiếng Việt, mấy nường Hà thành ôm
bụng cười ngặt nghẽo. Khi được giải thích việc sử dụng đại từ nhân xưng không
đúng làm người đối thoại mắc cười, chàng thanh niên nọ chỉ còn biết vò đầu bứt
tai.
Chàng
thanh niên da vàng tóc đen nói trên mang quốc tịch Hoa Kỳ nhưng có 100% máu của
người An Nam. Học vấn cao : tốt nghiệp ĐH Yale (Mẽo), lấy thạc sĩ tại NUS ( Đại
học quốc gia Singapore ).
Chưa muốn đi làm, chàng săn được học bổng Fulbright về Việt Nam 1 năm để chơi và học thêm tiếng
mẹ đẻ. Ở Sài Gòn vài tháng, không thích cách dạy tiếng Việt tại ĐH KHXH &
NV TP HCM, chàng về Tuy Hòa - quê ngoại - tầm sư học chữ. Ông cậu ruột của nó
là mình đây, trở thành người thầy bất đắc dĩ. Trình độ tiếng Anh của ông thầy
cũng ngang ngửa với vốn tiếng Việt của ông trò nên việc xài thêm ngôn ngữ tay
quơ là điều cả hai phải vui vẻ chấp nhận. Cũng may việc dạy và học cũng đi đến
chữ hai tốt !
Thọ
giáo chưa được bao lâu, nó tương ông thầy một phát :
-
Người Việt Nam mình thông minh, giỏi giang sao cứ mãi
nghèo ?
Để
trả lời tường minh cho câu hỏi quá dễ đó, chắc ông thầy phải di cư qua Mẽo !
Nhưng thôi, đó là cả một câu chuyện dài. Điều làm mình lưu tâm là nó nói được
mấy tiếng đã gạch chân ở trên ! Và đó là khởi đầu cho việc học nói của nó sau
đây :
Hôm
cuối năm dương lịch, nó làm cả nhà náo loạn vì tội lơ đễnh đánh rơi cái bóp
trên đường. Không thể về Mỹ chơi Noel và thăm mẹ vì mất hết giấy tờ, cu cậu tự
gõ vào đầu và lẩm bẩm "con ngu quá, ngu quá!". Chỉ biết an ủi nó bằng
hi vọng sẽ có người tốt bụng nhặt được. Quả nhiên sáng hôm sau, từ cái danh
thiếp trong bóp, một cuốc điện thoại hẹn nơi trả lại. Mình thân chinh lo việc
này. Khi đưa lại cái bóp còn đầy đủ giấy tờ, cu cậu không giấu nỗi mừng rỡ
nhưng lại hỏi :
-
Sao họ trả lại giấy tờ còn tiền của con trong đó thì không ?
Câu
hỏi cũng không quá khó nên mình trả lời theo kiểu cho xong việc :
-
Cậu nghĩ chắc vì họ nghèo chứ không phải họ xấu !
(Đương
nhiên mình dấu nó việc phải trả thêm cho người nhặt bóp vài trăm nghìn tiền
điện thoại.)
Nó im
lặng không nói gì.
Sau
tết âm lịch, cu cậu cùng 3 người bạn Mỹ đang làm việc tại Tuy Hòa tổ chức một
chuyến picnic thăm các danh thắng ở Phú Yên. Đêm đầu ngủ trên núi Đá Bia, đêm
sau ngủ ở biển Mũi Điện (Vũng Rô). Sáng hôm sau trở về nhà trong bộ dạng thê
thảm : đầu trần, chân chó. Hoảng hồn, hỏi han, nó bảo tụi con bị ăn cắp mất hết
. Ám ảnh vì chuyện cái bóp thì cu cậu khoe :"con ngủ chung với cái bóp,
nên còn!"
Họ
lấy của tụi nó tất cả những gì có thể : giày vớ, mũ nón, điện thoại…và để lại
những cái bóp còn đủ giấy tờ cách nơi tụi nó ngủ vài chục mét.
Ngồi
nhìn nó ăn ngấu nghiến đĩa cơm làm vội, mình im lặng không biết nói gì. Thì
nghe nó nói :
-
Con nghĩ chắc vì họ nghèo chứ không phải họ xấu !
Thương
nó gì đâu !!!
Tuy Hòa 28/3/2010
Cô nhỏ thích câu trả lời "cho xong chuyện" mà rất thông minh của ông cậu nè. Cứ nghĩ vậy đi để tim con yêu thương, "cậu" hén!
Trả lờiXóa...tim còn yêu thương...
XóaÔng cậu này chỉ biết phòng thủ bằng cách ỷ nghèo vậy mà :D
XóaÀ, mà Cô nhỏ đổi link blog thành là: http://hongduyen.thiamlau.com/, bạn Khai cập nhật để được báo bài mới nhé. :)
Trả lờiXóaCó leo lầu rồi, chỉ biết dựa cột mà nghe thôi!
XóaLầu đó chỉ là một nơi vui chơi giải trí thân tình thôi, không như ấn tượng cái tên đó mang lại, có gì mà bạn Khai bảo "chỉ biết dựa cột mà nghe thôi!" :)
XóaĐã nói rõ với cô nhỏ về trạng thái ngơ ngác của mình rồi mà :). Không hiểu sao cứ mỗi lần trả lời còm là bị Cô nhỏ chỉ ra tính chất "gây sự", thiệt ngại quá đi :))!
XóaHi, biết bạn Khai không "gây sự" là Cô nhỏ mừng rồi. :)
Xóahàng ngon
Trả lờiXóahạt điều rang muối vietnuts